So sánh PHP và JavaScript? Bạn nên chọn học ngôn ngữ nào?

Nếu bạn quan tâm đến việc viết mã cho Web, trước tiên, bạn sẽ cần phải chọn giữa việc trở thành nhà phát triển phía máy khách hoặc nhà phát triển phía máy chủ. Nói cách khác, bạn sẽ phải lựa chọn giữa phát triển front-end và back-end. Mặc dù có nhiều ngôn ngữ lập trình cho cả hai mục đích, nhưng ở đây chúng ta sẽ thảo luận về việc chọn PHP hay JavaScript — hoặc thậm chí là cả hai.

Nhiều trang web phổ biến, chẳng hạn như Facebook, Wikipedia, Flickr và Yahoo, được xây dựng bằng JavaScript và PHP. Ngay cả công cụ thiết kế trang web phổ biến nhất, WordPress, cũng được xây dựng bằng PHP và JavaScript.

Cả JavaScript và PHP đều là ngôn ngữ kịch bản có mục đích chung phù hợp để phát triển web. Tuy nhiên, JavaScript là ngôn ngữ kịch bản phía máy khách và PHP là ngôn ngữ kịch bản phía máy chủ. Hai ngôn ngữ có thể được sử dụng độc lập và đồng thời, và chúng có thể làm nên điều kỳ diệu khi được kết hợp với nhau.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai ngôn ngữ, bao gồm cả việc giúp bạn đưa ra quyết định nên học ngôn ngữ nào và các tính năng của chúng.

PHP là gì?

PHP: Bộ tiền xử lý siêu văn bản, hay viết tắt là PHP, là ngôn ngữ kịch bản mã nguồn mở đa mục đích được sử dụng rộng rãi, đặc biệt phù hợp để phát triển web phía máy chủ. PHP được sử dụng để tạo các trang web động và tương tác.

Mã PHP được nhúng trong mã HTML và nó có các chỉ thị xử lý bắt đầu và kết thúc đặc biệt. Điều này cho phép bạn nhảy vào và thoát khỏi “chế độ PHP”.

PHP khác với JavaScript phía máy khách vì mã được thực thi trên máy chủ và mã HTML kết quả sinh ra sau đó được gửi đến máy khách. Máy khách, trong trường hợp này là trình duyệt, nhận kết quả của việc chạy tập lệnh đó – nhưng mã bên dưới bị ẩn. Một chương trình PHP có thể thu thập dữ liệu form, tạo nội dung trang động hoặc gửi và nhận cookie. Bạn cũng có thể viết mã PHP cho các ứng dụng desktop.

PHP chạy trên hầu hết tất cả các Hệ điều hành quan trọng, chẳng hạn như Microsoft Windows, macOS, RISC OS, Linux và các biến thể UNIX và các Web Server như Apache và IIS.

Nếu bạn muốn phát triển một trang Web chuyên nghiệp và xuất bản nó lên Internet thì PHP có thể là lựa chọn ưu tiên. Mã PHP đơn giản, miễn phí và có thể chạy trên mọi nền tảng. Nó có bộ thư viện chuẩn khổng lồ do đó việc phát triển ứng dụng rất nhanh. Một số framework PHP phổ biến là Laravel, Symfony, Zend và CodeIgnitor.

JavaScript là gì?

JavaScript là một trong những ngôn ngữ kịch bản phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Những người khổng lồ như Netflix, Walmart và Paypal đã xây dựng các ứng dụng Internet của họ bằng JavaScript. Ban đầu nó được sử dụng để xây dựng các trang Web tương tác, nhưng ngày nay bạn có thể sử dụng nó để xây dựng các ứng dụng Web và di động, ứng dụng thời gian thực và trò chơi. JavaScript tuân thủ tiêu chuẩn đặc tả ECMAScript.

Là ngôn ngữ lập trình phía máy khách, nó chạy trên trình duyệt. Mọi trình duyệt đều có một động cơ JavaScript để thực thi mã – SpiderMonkey trong trình duyệt Firefox là V8 trong Chrome.

Các báo cáo phân tích nói rằng JavaScript hiện đang được hơn 94% trang Web sử dụng. Bạn cũng có thể sử dụng các động cơ thời gian chạy đa nền tảng như Node.js để viết mã phía máy chủ bằng JavaScript. Bạn cũng có thể tạo các trang Web hoạt động tốt trên nhiều trình duyệt, nhiều nền tảng và thiết bị khác nhau bằng cách kết hợp JavaScript, HTML5 và CSS3.

Có rất nhiều framework JavaScript có sẵn trên thị trường web như AngularJS, ReactJS, NodeJS, v.v. Bằng cách sử dụng các framework này, thời gian và nỗ lực phát triển được giảm đáng kể với các trang Web và ứng dụng dựa trên JavaScript. JavaScript cho phép các lập trình viên dễ dàng xây dựng các ứng dụng Web quy mô lớn.

Ngôn ngữ nào tốt hơn: PHP hay JavaScript?

Điều này phụ thuộc định hướng nghề nghiệp của bạn. PHP là ngôn ngữ back-end, vì vậy công việc của bạn sẽ gắn với trách nhiệm phía máy chủ. JavaScript là ngôn ngữ front-end, vì vậy, phần lớn công việc của bạn sẽ gắn với trách nhiệm phía máy khách.

Tuy nhiên, ở đây có một số tình huống ngoại lệ. PHP có thể được sử dụng để viết mã cho các ứng dụng desktop và mã của nó có thể được nhúng vào mã HTML. Tương tự, JavaScript có thể được sử dụng để phát triển back-end thông qua Node.js.

Xét về mức lương, JavaScript vượt lên một chút. Các nhà phát triển JavaScript có mức lương trung bình ở Mỹ là 96.533 USD, so với 91.215 USD của PHP.

Về cơ hội việc làm, JavaScript là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất và đã tồn tại được gần một thập kỷ. Tìm kiếm việc làm nhanh trên Indeed cho thấy (tại thời điểm viết bài) có hơn 104.000 việc làm chưa có người nhận dành cho nhà phát triển JavaScript, so với hơn 12.000 việc làm chưa có người nhận dành cho nhà phát triển PHP.

Vì vậy, xét về việc làm và tiền lương, JavaScript có thể được coi là sự lựa chọn tốt hơn để học, mặc dù cả hai đều đem đến cơ hội kiếm tiền khá tốt.

PHP có dễ hơn JavaScript không?

Đây là một sự so sánh khập khiễng, vì hai ngôn ngữ được sử dụng để giải quyết các vấn đề khác nhau.

Nói chung, người học và các chuyên gia coi việc tiếp cận với PHP là dễ dàng hơn, nhưng nếu bạn đang nỗ lực học một ngôn ngữ mới (đặc biệt nếu đây là lần đầu tiên bạn học), thì JavaScript là lựa chọn tốt hơn. Sự khác biệt về độ khó là rất nhỏ, và như đã đề cập ở phần trước, JavaScript cho mức lương và cơ hội việc làm tốt hơn một chút.

Bạn có cần học PHP hay JavaScript không?

Câu trả lời đơn giản là nếu bạn đang lựa chọn học ngôn ngữ lập trình nào trước, hãy chọn JavaScript. Bạn có thể xây dựng các ứng dụng chức năng khá nhanh và cơ hội nghề nghiệp rất phong phú.

Bạn luôn có thể học PHP sau này và trên thực tế, sẽ dễ dàng hơn khi bạn đã nắm bắt được JavaScript.

Tôi có nên học PHP trước JavaScript không?

Bạn có thể học một trong hai ngôn ngữ trước, nhưng sẽ tốt hơn nếu học JavaScript trước PHP, vì việc đó giúp bạn có thể dễ tìm thấy cơ hội hơn. Bạn có thể học PHP sau đó và nó đủ đơn giản. Bên cạnh đó, không có lý do rõ ràng nào giải thích tại sao bạn nên học cái này trước cái kia.

JavaScript có thể làm gì mà PHP không thể?

Sự khác biệt giữa PHP và JavaScript về vấn đề này không có câu trả lời đơn giản vì có nhiều thứ mà cả hai có thể làm và các tính năng mà cả hai đều hỗ trợ. Tốt hơn là nên hiểu như vậy vì cả hai ngôn ngữ đều giỏi làm một số việc nhất định tốt hơn ngôn ngữ kia. Khả năng loại trừ lẫn nhau có bản chất kỹ thuật hơn, vì vậy hiện tại, nên gạt suy nghĩ đó sang một bên và chỉ cần hiểu rằng bạn có thể làm được rất nhiều việc với cả hai.

So sánh PHP với JavaScript: Các tính năng

Hiểu được những khác biệt về tính năng giữa PHP và JavaScript là điều rất cần thiết. Phần sau đây mô tả những khác biệt đó.

1. Kiểu ngôn ngữ

Cả PHP và JavaScript đều là ngôn ngữ kịch bản. Tuy nhiên, mã PHP được thực thi trên máy chủ và kết quả là mã thuần HTML được trả về như là phản hồi cho trình duyệt, khiến PHP trở thành ngôn ngữ phía máy chủ. Là ngôn ngữ phía máy khách, mã JavaScript được thực thi trên trình duyệt thay vì trên máy chủ.

JavaScript chỉ có thể chạy trên trình duyệt cho đến khi Node.js được phát triển. Node.js là một môi trường thực thi JavaScript đa nền tảng, mã nguồn mở, nó thực thi mã JavaScript bên ngoài trình duyệt. Các nhà phát triển sử dụng JavaScript cho kịch bản phía máy chủ để tạo nội dung trang Web động trước khi trang được gửi tới trình duyệt Web của người dùng. Với Node.js, bạn không cần hai ngôn ngữ khác nhau ở phía máy khách và phía máy chủ.

2. Mã nguồn mở

PHP là mã nguồn mở, được phát triển và duy trì bởi một cộng đồng lớn và được hỗ trợ tốt. Vì là miễn phí, tất cả những gì bạn cần để bắt đầu làm việc với nó là một bộ phân tích cú pháp PHP, một máy chủ Web (chẳng hạn như Apache) và một trình duyệt Web như Google Chrome. JavaScript là một triển khai của ECMAScript và ECMAScript là một tiêu chuẩn mở, nhưng không phải là mã nguồn mở. JavaScript được download miễn phí.

3. Khó khăn trong học tập

JavaScript không phải là ngôn ngữ đánh dấu như HTML hay CSS mà là ngôn ngữ lập trình. Do đó, việc học JavaScript sẽ dễ dàng hơn nếu bạn có kinh nghiệm lập trình. Tương tự, PHP cũng được đánh giá là một ngôn ngữ lập trình dễ học. Có rất nhiều hướng dẫn online và tài nguyên trực tuyến có sẵn cho cả JavaScript và PHP.

Cả hai đều là ngôn ngữ thông dịch, có nghĩa là bạn có thể thực hiện các thay đổi đối với mã của mình và chạy lại mã đó để xem kết quả mà không cần phải biên dịch lại mã.

4. Tương tranh

JavaScript là ngôn ngữ lập trình đơn luồng không đồng bộ trái ngược với PHP là ngôn ngữ đa luồng không đồng bộ. Bạn có thể sử dụng Ajax với JavaScript để có được khả năng không đồng bộ. Ajax là JavaScript và XML không đồng bộ, được sử dụng ở phía máy khách như một nhóm các kỹ thuật phát triển Web có liên quan với nhau để tạo các ứng dụng Web không đồng bộ.

5. Nền tảng độc lập

Cả JavaScript và PHP đều độc lập với nền tảng. PHP có thể chạy trên tất cả các Hệ điều hành chính, chẳng hạn như Linux, Windows, Mac và Solaris và trên các máy chủ Web, chẳng hạn như Apache, IIS và Lighttpd. JavaScript có thể chạy trên bất kỳ trình duyệt hiện đại nào, như Google Chrome, Mozilla Firefox và Safari.

6. Bảo mật

PHP an toàn hơn JavaScript vì bản thân mã không hiển thị trong trình duyệt. Mã JavaScript tương đối dễ bị tấn công hơn. Bạn có thể bảo mật mã JavaScript của mình bằng cách sử dụng các công cụ Security Analyzer và tuân theo các phương pháp phát triển tốt nhất như là sử dụng SSL/HTTPS.

7. Truy cập cơ sở dữ liệu

Truy cập cơ sở dữ liệu bằng ngôn ngữ phía máy chủ như PHP tương đối dễ dàng. Tuy nhiên, JavaScript là ngôn ngữ front-end, nên cần một môi trường để truy cập trực tiếp vào cơ sở dữ liệu. Với sự xuất hiện của Node.js, JavaScript đã có được khả năng thực hiện các tác vụ mà trước đây chỉ được phép với các ngôn ngữ phía máy chủ.

So sánh trực tiếp PHP và JavaScript?

Bạn nên học PHP hay JavaScript?

Vậy là bạn đã xem bài phân tích so sánh giữa PHP và JavaScript của chúng tôi. Điều quan trọng là bạn có thể sử dụng một trong hai hoặc kết hợp cả hai tùy thuộc vào nhu cầu phát triển ứng dụng của bạn.

JavaScript là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất được sử dụng bởi khoảng 10 triệu nhà phát triển trên toàn thế giới. Như vậy, bạn sẽ tìm thấy nhiều tài nguyên để học JavaScript và nhiều cơ hội nghề nghiệp sau đó. Ngoài ra còn có một framework và thư viện Javascript để lựa chọn.

PHP vẫn được nhiều công ty sử dụng và là một ngôn ngữ dễ sử dụng. Tuy nhiên, như chúng tôi đã chỉ ra, bạn nên sử dụng JavaScript nếu đây là ngôn ngữ lập trình đầu tiên của bạn. Còn nếu bạn vẫn muốn học PHP, khóa học PHP của chúng tôi sẽ rất hữu ích.

Dù sao đi nữa, chúc bạn may mắn!